Over mijn schrijfwerk

Samen met Yolande Bertsch heb ik een boek geschreven over haar improvisatiemethode. 'Verder Mag Alles'. Door zo nadrukkelijk na te denken over hoe je iets vluchtigs als een toneel-improvisatie moet benaderen in taal, ben ikzelf wat zorgvuldiger gaan formuleren. En hoewel ik m'n hele leven al heb geschreven, is het pas de laatste jaren een serieuze bezigheid geworden.

Ik schreef het libretto voor een muziektheaterstuk voor kinderen, met muziek van Anke Brouwer. Een co-productie van De Veenfabriek en het Concertgebouw. In de jaren daarna nog een muziektheaterstuk voor het ensemble 'Bleeke Rozen' over Clara Schumann en Fanny Mendelssohn. Het seizoen daarna 'n stuk over de wonderlijke vriendschap tussen Bunuel, Lorca en Dali. Met gebruik van het instrumentarium van het Speelklokkenmuseum in Utrecht schreef ik 'Campana' over De Vrede van Utrecht.

In 2015 was ik jurylid voor de toneelschrijfprijs van de Nederlandse Taalunie, en ben ik een schrijfopleiding gaan volgen op de Schrijversvakschool. In 2017 schreef ik Huzarenstuk,een co-productie van Bellevue en het Nationale Toneel

        Huzarenstuk

Yolande Bertsch

'Verder Mag Alles'

Dit door het ITFB uitgegeven boek doet verslag van de wijze waarop Yolande Bertsch haar improvisatiemethode heeft ontwikkeld, vanaf haar studietijd bij Grotowski, tot en met haar jaren bij het Werkteater, naast haar loopbaan als improvisatie-docente, actrice en regisseuse.

Schrijven

Cazalla

Ik schreef en regiseerde 'n stuk over de vriendschap tussen Lorca, Dali en Bunuel.

Met muziek van L. Andriessen, E. Shausson, M. Cohen, C. Debussy, M. Gomez, Gustaviano, M. Kadar, J. Lambrechts, F.G. Lorca, X. Montsalvatge, F. Obradors,en J. Rodrigo We maakten voor het eerst ook gebruik van film in onze voorstelling...

Dali Lorca Bunuel

Un Chien Andalu

Gespeeld door Valerie Friessen, Marina Bessleling en Femke de Graaf.

Toneel Toneel

Campana

Een drieluik over de schaduw die oorlog werpt over de generaties die niet voor de oorlog kozen. Een vreemd, verstild stuk tegen de achtergrond van geweld van gigantische draaiorgels en oorlog. Jan-Pieter Koch componeerde de muziek.

Ik heb ondermeer gebruik gemaakt van brieven van Japanse soldaten en achterblijvers uit de tweede wereldoorlog, de politionele acties en uit het voormalige Yougo-Slavie.

9 juli

'Mijn moeders aandringen wordt steeds heftiger, ze smeekt me om van studierichting te veranderen zodat ik de dienstplicht ontloop. Ze spreekt over haar enige zoon en de moeder, zijzelf, die bidt en hoopt op zijn veilige opgroeien. De gedachte dat hij zal sterven op het slagveld terwijl zij machteloos toekijkt kan ze niet verdragen. Haar verzoeken zijn zo ernstig en verdrietig, met tranen haast, dat haar zorgen en angsten welhaast gekmakend moeten zijn. In haar pogingen me uit alle macht over te halen was ze dan weer bevelend, dan weer vleiend, en ze toverde argumenten uit alle hoeken en gaten. Ze begon met de suggestie om van studierichting te wisselen om me te laten afstuderen van een universiteit die een gegarandeerde toekomst zou bieden, maar nu ruikt haar moeders instinkt, om het zo maar eens te zeggen, het bloed van haar eigen kind. Het lijkt er op of ze met beangstigende precisie mijn dood voorspelt. Uiteraard is er geen hoop op overleving als ik piloot word, en nouwelijks meer als ik officier word. Moeder, ik begrijp echt hoe je voelt, lieve moeder, maar de tijd waar we in leven en de scholing die ik heb genoten weerhouden mij om aan je wensen tegemoet te komen. Alsjeblieft, alsjeblieft, vergeef me de grote ongepastheid om vóór jou te sterven.'i>

        Muziek

Toneel

Bleke rozen

Over de vriendschap tussen twee componerende vrouwen.

29 juli 1856

Robert Schumann is opgenomen in een kliniek voor geesteszieken, hij ligt op sterven. In een hallucinerende koortsdroom verschijnen twee vrouwen aan zijn sterfbed: Clara Schumann, zijn vrouw, en Fanny Mendelssohn, zus van Alfred Mendelssohn. Twee vrouwen die ook componeerden maar dat alleen mochten binnen de strenge beperkingen die er toen, in de tijd van de romantiek, aan het vrouw-zijn gesteld werden. In Bleke Rozen staat een gefingeerde omtmoeting tussen deze twee contrasterende vrouwen centraal. Terwijl ze stil en met groeiende verbijstering gadegeslagen worden door Marie, de jonge dochter van Clara, botsen ze heftig door hun verschillende opvattingen over het moederschap, de plaats van de vrouw naast de man, de liefde, de vriendschap en niet te vergeten de politiek. (Fanny was joods.) Maar door hun uitzonderlijke liefde voor de muziek slagen ze er toch in om dichter tot elkaar te komen, en ontstaat er in het gesprek een grote intimiteit: ze krijgen niet alleen meer begrip voor wie zij zijn, maar ook voor hun werk, hun composities. Bleke rozen is een muziektheater voorstelling waarbij het klassieke lied uit de romantiek in een nieuwe dramatische contekst wordt gebruikt. Geen traditionele liederenrecital, maar een theatrale koortsdroom waarin het onderscheid tussen feit en fictie langzamerhand verdwijnt. Muziek, zang en tekst zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

S
Toneel

Charles Simic

Once I knew, then I forgot. It was as if I had fallen asleep in a field only to siscover at waking that a grove of trees had grown around me.
"Doubt nothing, believe everything," was my friends's idea of metaphysics, although his brother ran away with his wife. He still bought her a rose every day, sat in the empty house for the next twenty years talking to her about the weather.
I was already dozing off in the shade, dreaming that the rusling trees were my many selves explaining themselves all the at the same time so that I could not make out a single word. My life was a beautiful mystery on the verge of understanding, always on the verge! Think of it!
My friend's empty house with every one of its windows lit. The dark trees multiplying all around it.